Er is dringend een ‘masterplan voor ouderen’ nodig.
De vergrijzing is een positief verhaal. Nog nooit werden de mensen zo oud en bleven ze ook zo lang in goede conditie. Tegenover zo’n vijftig jaar terug hebben we netto tien goede jaren gewonnen. Heel veel senioren zijn actief en vormen een niet te onderschatten sociaal en economisch kapitaal voor de samenleving. Ze wandelen, fietsen of doen aan sport. Indien nodig springen ze bij in de opvang en zorg van de kleinkinderen. Duizenden senioren zetten zich in voor hun medemens in onder meer de zorgsector. Zij zijn het ‘sociaal kapitaal’ voor onze samenleving. Los van dat ‘sociaal kapitaal’ komt het ogenblik waarop die mensen ziek en hulpbehoevend worden. Door de ongelooflijke vooruitgang in de geneeskunde zijn heel wat aandoeningen nu behandelbaar, en daardoor ook chronisch. Nu kunnen mensen vaak nog jarenlang leven met een ziekte waaraan ze in vroegere tijden zouden overlijden.
Vlaanderen vergrijst snel. Tegen 2028 zouden zowat 243.000 Vlamingen ouder dan 85 jaar zijn. Daarnaast is de verwachting dat dat aandeel nog zal stijgen de volgende twintig jaar. We mogen ook niet uit het oog verliezen dat we de komende jaren rekening moeten houden met een verdubbeling van het aantal ouderen met dementie. Heeft Vlaanderen een plan om de ouderen van morgen nog een kwaliteitsvolle toekomst te bieden? De afgelopen jaren heeft Vlaanderen enkele stapjes in de goede richting gezet. Maar totaal niet voldoende. In ons snel vergrijzende Vlaanderen is er een ‘masterplan voor ouderen’ nodig met een duidelijke visie. We moeten dus zorg aanbieden op plaatsen waar iedereen zich thuis voelt. Daarom moet Vlaanderen meer inzetten op gedifferentieerde woonvormen zoals cohousing, assistentiewoningen, herstelverblijven, woon- en zorgcentra waar het leven van de oudere bewoner centraal staat. De Vlaamse regering die aantreedt na de verkiezingen van 9 juni e.k. heeft de dringende opdracht om een blauwdruk te maken over hoe we kunnen evolueren naar een meer doelgerichte en persoonsgebonden zorg voor de kwetsbare ouderen.
De ‘babyboomers’ gruwen om opgenomen te worden in een woonzorgcentrum
De ‘babyboomers’ dromen zeker niet van een later verblijf in een assistentiewoning of een woonzorgcentrum. Ze gruwen ervan. Het voelt negatief aan… Ze willen de regie over hun oude dag zelf in handen houden. Verhuizen naar een woonzorgcentrum of een assistentiewoning voelt voor veel ouderen aan als ‘afscheid nemen’. Ze willen graag in hun eigen woning en vertrouwde omgeving blijven wonen, maar voor velen is dat een onmogelijke wens. Er zullen altijd woonzorgcentra nodig zijn. Maar er moet vooral een veelheid aan woon- en leefvormen en woonzorgomgevingen komen die alle ouderen de ondersteuning en de zorg geven die ze nodig hebben en vragen. Ze moeten die zelf kunnen kiezen en zelf kunnen aansturen. Helaas! Ik blijf wachten op de grote omwenteling. Want hoe je het ook draait of keert: een woonzorgcentrum is het eindstation. Het blijft vooral een ziekenhuis. Mijn analyse is klaar en duidelijk: in de huidige woonzorgcentra vinden de bewoners veel te weinig wat ze cruciaal vinden: zoals zelf kunnen beslissen, deelgenoot zijn van wat er in de omgeving gebeurt én samenleven met anderen. Dus niet alleen met mensen die oud en hulpbehoevend zijn. Alles wordt tegenwoordig in hokjes gezet en overvloedig gereglementeerd.
We moeten meer inzetten op groene woonwijken met zones voor (jonge) gezinnen, flats voor alleenstaanden, assistentiewoningen die ondersteuning bieden aan ouderen die er nood aan hebben en een woonzorgcentrum voor mensen met een zware vorm van afhankelijkheid en zorgbehoefte. Alles is er binnen handbereik waardoor de ouderen langer zelfredzaam kunnen zijn en langer contact met elkaar hebben. En dàt is totaal anders in vergelijking met de situatie waar we heden ten dage naar geëvolueerd zijn en die eerder een verpauperde indruk geven. Meer integratie en meer inclusief gaan wonen is hier mijn boodschap. We moeten gaan naar een samenleving waar generaties samenwonen en de er zijn voor elkaar, waar samenwonen en werken op elkaar afgestemd zijn.
Vlaamse regering: er is nog veel werk aan de winkel!
Foto uit het familiearchief De Bondt
