Waarom nog langer wachten om het statiegeld uit te breiden?
Overal waar men gaat langs Vlaamse wegen treffen wij vuilnis aan. En de omvang vermindert niet. De afvalberg blijft maar groeien ondanks meer en dure opruimcampagnes tegen zwerfvuil, sensibilisering, charters, hogere boetes, het inzetten van zwerfvuilopruimers door de overheid en de vele vrijwilligers die het zwerfvuil verwijderen. De bermen, de straatgoten, de parken, de bossen, de akkers en de weiden liggen vol rotzooi zoals PETflessen, blikjes, papier, plastic, sigarettenpeuken… Het belandt in de beken, de grachten en de riolen die via de grote waterlopen in zee belanden. Daar wordt onder meer tot microplastics afgebroken en via vis- en schaaldieren komt het op ons bord terecht. Onze gezondheid komt dus ook in gevaar. Jaarlijks sterven honderden koeien met blik, plastiek of glas in hun maag.
In de bossen tref je hele afgedankte salons, slaapkamers en matrassen aan die er gedumpt zijn. Vuilniszakken worden in de grachten gegooid. Onze stranden worden overspoeld met allerlei afval niettegenstaande er elke vijftig meter een (grote) vuilnisbak staat. Staan deze afvalbakken dan nog te ver? Zo ook aan het Brugse station en langs de vesten. Het afval wordt niet in de vuilnisbak gegooid maar ernaast (?). Ja, ook wanneer deze vuilnisbakken niet vol zijn. Een mentaliteitswijzijging alleen zal niet volstaan!
In 2019 telde de Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij 22,6 miljoen ton zwerfvuil, waarvan 40% bestond uit blikjes, PETflessen en eenmalige drankverpakkingen. Zijn er dan echt zo weinig mensen die respect hebben? Respect voor de natuur, voor de omgeving, voor de mensen die deze rotzooi (moeten) opruimen? De opruimingskosten swingen de pan uit. De maat is vol. Nu moet het stoppen!
Vandaag kennen wij een systeem van statiegeld dat uitsluitend geldt voor glazen flesjes (indien vermeld op de fles). Het statiegeldsysteem in Vlaanderen moet eindelijk en snel uitgebreid worden met PETflessen, blikjes én eenmalige drankverpakkingen. En ik sta zeker niet alleen met die eis. Acht op de tien landgenoten denken er net zo over. Uit een bevraging verleden jaar uitgevoerd door Test Aankoop bleek dat 74% voorstander was van statiegeld op blik en plastic flessen.
In Nederland en Duitsland werd al langer gekozen voor statiegeld op blikjes en PETflessen. In Duitsland werd sinds begin dit jaar het verplichte statiegeld zelfs aanzienlijk uitgebreid. Het contrast met ons land wordt steeds groter. In juli hebben ik en mijn echtgenote een weekje in Duitsland (Moezelstreek) verbleven. We getuigen dat je daar geen vuilnis vindt in de straten, in de parken, in de recreatiedomeinen… En als er eens toevallig een blikje of plastic fles wordt gevonden dragen de kinderen dit graag binnen voor een extra centje. Als je daar betrapt wordt op sluikstorten doet het enorm veel pijn in de ‘portemonnée’.
De vraag die ik mij nu stel is: wat vindt de Vlaamse regering nu belangrijker? Buigt ze voor de macht van de supermarkten en Fost Plus en voert ze geen statiegeld in? Dan blijft alles zoals het nu is en zal er verder meer geld moeten uitgegeven worden om alle vuilnis op te ruimen. Of komt de Vlaamse regering tegemoet op de vraag van 8 op de 10 Vlamingen, de boeren- en de milieuorganisaties en de meer dan 1.200 partners van de Statiegeldalliantie? En voert ze eindelijk – na jarenlang gepalaver – statiegeld in zodat onze woonwijken properder, de natuur gezonder en onze economie circulairder worden. Net zoals in Nederland en Duitsland.
Deze zomer werd in de kustgemeente Bredene tussen 15 juli en 15 augustus een tijdelijk systeem ‘Proefproject Statiegeld’ ingevoerd met positief resultaat. 80% van wie een petfles of blikje (met sticker voor teruggave van statieleld) binnen bracht naar een deelnemende strandbar kreeg 20 eurocent terug betaald. Maar… de blikjes en de plastic flesjes zonder sticker bevonden zich nog tussen het zwerfvuil op het strand. Conclusie: zolang statiegeld niet algemeen wordt ingevoerd zal het niet lukken om het zwerfvuil te doen dalen. En dat ondanks de blauwe PDM-zakken.
Statiegeld werkt, dat is duidelijk! Statiegeld is de enige manier om het zwerfvuil significant te verminderen. Aan de Vlaamse regering de moed om statiegeld nu eindelijk uit te rollen over heel Vlaanderen.
Foto: 50 eurocent statiegeld (Pfand)
